Khe Co Giãn (Amoured Joint) Là Gì? Cấu Tạo, Phân Loại và Ứng Dụng Trong Xây Dựng

Trong xây dựng, đặc biệt là thi công sàn bê tông, việc xử lý các mối nối là vô cùng quan trọng để đảm bảo chất lượng và tuổi thọ công trình. Khe co giãn đóng vai trò thiết yếu trong việc kiểm soát sự dịch chuyển tự nhiên của bê tông do thay đổi nhiệt độ, độ ẩm và tải trọng. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ "Khe co giãn là gì?", cấu tạo, phân loại và ứng dụng của chúng, đặc biệt là loại khớp nối bọc thép đang được ưa chuộng hiện nay.

Khe Co Giãn Là Gì?

Khe co giãn là khoảng hở được tạo ra một cách có chủ đích trong kết cấu bê tông (như sàn, tường, cầu...) để cho phép vật liệu co lại hoặc giãn nở mà không gây ra ứng suất nội tại quá lớn, dẫn đến nứt vỡ hoặc hư hỏng kết cấu.

Trong thi công sàn bê tông thông thường, có ba loại khe chính:

• Khớp nối co giãn (Khe cách ly): Dùng để tách biệt sàn bê tông khỏi các kết cấu cố định khác như tường, cột, móng máy, giúp ngăn chặn sự truyền ứng suất giữa các cấu kiện.
• Khe cắt co giãn: Được tạo ra bằng máy cắt bê tông sau khi đổ sàn một thời gian ngắn, nhằm kiểm soát vị trí các vết nứt do co ngót.
• Khe thi công (Khe dừng thi công/Khe phân khoang): Hình thành tại vị trí tạm dừng thi công đổ bê tông. Đây là vị trí dễ bị hư hỏng nhất nếu không được xử lý đúng cách. Khe thi công khi bị hở, cốt liệu dễ bị lún xuống do rung động, làm yếu cường độ mép và gây sứt mẻ.

Để khắc phục nhược điểm của khe thi công truyền thống, giải pháp khớp nối bọc thép (Armour Joint) được khuyến nghị sử dụng.

Tại Sao Nên Sử Dụng Khớp Nối Bọc Thép (Armour Joint)?

Mối nối là phần quan trọng nhưng cũng dễ tổn thương nhất của sàn bê tông. Các vấn đề thường gặp như sứt mẻ cạnh khe, cong vênh tấm bê tông, lệch cốt giữa hai bên khe do tải trọng di chuyển sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến thẩm mỹ và khả năng sử dụng của sàn.

Sử dụng khớp nối bọc thép kim loại, đặc biệt loại có thanh truyền lực và tấm bảo vệ mép, là giải pháp hiệu quả để giải quyết triệt để các vấn đề này.

Cấu Tạo Khớp Nối Bọc Thép 

Khớp nối bọc thép sàn YAJ là một hệ thống được thiết kế phức tạp, bao gồm các thành phần chính:

1. Thép Mạ Kẽm/Thép Không Gỉ: Tấm thép (thường dày 2mm) được cắt laser tạo lỗ và uốn cong định hình. Các lỗ vuông sau khi uốn cong giúp định vị và neo giữ chắc chắn trong bê tông.
2. Thép Dẹt Bảo Vệ Mép (Loại B): Loại B sử dụng hai thanh thép dẹt kéo nguội (ví dụ 10x40mm) làm bộ phận bảo vệ mép chính.
3. Thanh/Tấm Truyền Lực Cường Độ Cao (Dowel Bar/Plate): Thường làm từ thép Q345, được hàn vào tấm phân khoang và đặt ở giữa chiều dày sàn. Chức năng chính là truyền tải trọng ngang qua khe, giữ cho hai bên mặt sàn luôn bằng phẳng, chống cong vênh hay lệch cốt do lún không đều. Khoảng cách thông thường giữa các tấm là 50cm.
4. Ống Bọc Co Giãn (Sleeve): Thường làm bằng nhựa ABS. Tấm/thanh truyền lực nằm trong ống bọc này, cho phép sự dịch chuyển tự do theo cả phương ngang và dọc khi bê tông co giãn do thay đổi nhiệt độ, đáp ứng tiêu chuẩn TR34 của Châu Âu (ngang ±10mm, dọc ±20mm).
5. Tấm Thép Khe Phân Khoang: Đóng vai trò như ván khuôn cố định trong quá trình thi công, giúp phân chia khu vực đổ bê tông, tiết kiệm thời gian và chi phí so với dùng khuôn gỗ, thép truyền thống.
6. Bu Lông Nhựa Dễ Tách Rời (Frangible Bolt): Dùng để lắp ráp hai nửa khớp nối lại với nhau trước khi đổ bê tông. Khi bê tông co ngót và đủ cường độ, các bu lông này sẽ tự tách ra, tạo thành khe hở cho phép co giãn.
7. Bu Lông Neo (Anchor Stud - Loại B): Dùng để neo giữ thanh thép dẹt bảo vệ mép vào bê tông.

Quá trình hình thành khe: Ban đầu, hai nửa khớp nối được giữ bởi bu lông nhựa. Sau khi đổ bê tông và bê tông co ngót, bu lông nhựa tách ra, tạo thành khe co giãn với các mép thép bảo vệ hai bên. (Xem sơ đồ minh họa quá trình hình thành khớp nối )

Phân Loại Khớp Nối Bọc Thép 

Dựa trên cấu tạo và vật liệu, tài liệu giới thiệu một số loại khớp nối bọc thép YAJ chính:

• Loại YAJ-A: Làm từ thép tấm mạ kẽm/inox dày 2mm, cắt laser và uốn cong.
• Loại YAJ-A Tiết Kiệm: Tương tự loại A nhưng có thể có điều chỉnh để tiết kiệm chi phí.
• Loại YAJ Bảo Vệ Cạnh: Có thể là biến thể của loại A, tập trung vào khả năng bảo vệ mép tối ưu.
• Loại YAJ-B: Sử dụng thép dẹt kéo nguội (10x40mm) làm bộ phận bảo vệ mép chính, kết hợp bu lông neo.
• Loại YAJ-S: Có cấu tạo đặc biệt với tấm chịu lực bằng thép không gỉ dày 10mm ở trên cùng.

Các loại này đều sử dụng tấm truyền lực Q345 và ống bọc ABS ¹ . Kích thước (chiều cao khớp nối) đa dạng để phù hợp với chiều dày sàn khác nhau (ví dụ: YAJ-100 cho sàn 110-145mm, YAJ-180 cho sàn 190-225mm,...) ² .

Ứng Dụng và Nguyên Tắc Bố Trí

Khớp nối bọc thép được ứng dụng rộng rãi trong thi công sàn bê tông công nghiệp chịu tải nặng, nhà kho, trung tâm logistics, siêu thị, nhà xưởng,... những nơi có yêu cầu cao về độ phẳng, độ bền và khả năng chịu tải của sàn.

Nguyên tắc bố trí khớp nối bọc thép trên sàn:

• Bố trí theo phương ngang, dọc theo các hàng cột chịu lực. Kích thước ô sàn phân chia nên nhỏ hơn 30m x 30m.
• Tránh đặt dọc theo các lối đi chính, nhưng có thể cắt ngang qua lối đi.
• Tỷ lệ dài/rộng của ô sàn không nên vượt quá 1:1.5.
• Phải dùng khớp nối để tách biệt khu vực sàn dốc (ramp), bệ đỡ hàng với sàn chính.
• Cần tách biệt khớp nối với các kết cấu khác như tường, cột.
• Sử dụng màng PE trượt để cách ly sàn với lớp nền hoặc đỉnh cọc.
• Các thanh thép dùng để định vị tạm thời khớp nối phải được gỡ bỏ hoàn toàn trước khi đổ bê tông ở phía đó.

Ưu điểm vượt trội:

• Bảo vệ mép khe vĩnh viễn: Chống sứt mẻ do va đập, xe nâng di chuyển.
• Đảm bảo mặt sàn phẳng: Nhờ hệ thống truyền lực, tránh hiện tượng sàn bị vênh, lệch cốt.
• Thi công nhanh chóng, tiết kiệm: Đóng vai trò ván khuôn cố định.
• Cho phép co giãn tự do: Theo cả phương ngang và dọc.
• Độ bền cao, tuổi thọ dài: Tương đương tuổi thọ công trình, gần như không cần bảo trì, giảm chi phí và thời gian dừng sản xuất để sửa chữa.

Quy Trình Lắp Đặt Khớp Nối Bọc Thép YAJ 

1. Định vị: Dùng dây và máy thủy bình/laser để xác định vị trí và cao độ chính xác của khe theo thiết kế.
2. Lắp đặt & Cố định: Bắt đầu từ cột hoặc tường. Cố định một bên khớp nối bằng các thanh thép ngắn cắm xuống nền, sau đó hàn khớp nối vào các thanh thép này. Đảm bảo khớp nối thẳng đứng, tấm truyền lực nằm ngang.
3. Đổ bê tông: Đổ bê tông bên không có thanh chống trước. Ngày hôm sau, tháo thanh chống, cắt bỏ phần thép neo phía trên lớp móng và đổ bê tông phía còn lại.
4. Hoàn thiện: Sau khi bê tông đủ cường độ và co ngót ổn định, vệ sinh khe và bơm keo đàn hồi chuyên dụng.

Bài viết này đã cung cấp cái nhìn tổng quan về khe co giãn và đi sâu vào cấu tạo, ưu điểm, phân loại cũng như ứng dụng của khớp nối bọc thép dựa trên tài liệu kỹ thuật. Việc lựa chọn và thi công đúng kỹ thuật khe co giãn, đặc biệt là khớp nối bọc thép, sẽ góp phần quan trọng vào việc nâng cao chất lượng và tuổi thọ của sàn bê tông công nghiệp.

Nếu bạn cần tư vấn chi tiết hơn về giải pháp khớp nối bọc thép cho dự án của mình, đừng ngần ngại liên hệ với Khang Phúc VN!

Thông tin liên hệ:

• Địa chỉ : Số 105 Đường D5, KDC Phú Hòa I, Khu 4, Phường Phú Hòa, Thành phố Thủ Dầu Một, Bình Dương
• Hotline : 0916 576 156 / 0976 004 711
• Email : baotran@khangphucvn.com
• Website : https://khangphucvn.com/